Een goed gevuld vertaalgeheugen is essentieel voor vertalers. Niet alleen kun je met een goed geheugen sneller vertalen, maar kun je ook sneller terminologie opzoeken en, in het geval van wetteksten, meteen weten welke delen uit de wettekst komen en welke delen nieuwe tekst zijn.
Een vertaalgeheugen opbouwen
Er zijn twee manieren om een vertaalgeheugen op te bouwen: je vertaalt zelf teksten in een CAT-tool of je verzamelt teksten online, aligneert ze en importeert ze in jouw geheugen.
Voor dat laatste heb je zogenaamde aligneringssoftware nodig en daar wil ik het in dit artikel graag over hebben. Veel vertalers lijken namelijk moeite te hebben om een goede tool te vinden.
Zelf gebruik ik LF Aligner en ik ben daar heel tevreden over. De software is heel gebruiksvriendelijk, aligneert in 99% van de gevallen correct en kan zowel grote als kleine bestanden aan. Bovendien is hij gratis.
Ik leg even uit hoe hij werkt. Als voorbeeld zal ik de Engelse en Nederlandse versie van de AVG aligneren.
Hoe werkt LF Aligner?
1. Zoek de teksten op die je wil aligneren. Zorg dat je zowel de brontekst als de vertaling voor je staan hebt.
Wist je trouwens dat je op Eur-lex tot wel drie talen naast elkaar kunt weergeven? Ideaal voor wie snel wat terminologie wil opzoeken! In dit tweetalige overzicht kun je wel niet zo makkelijk copy-pasten. Het is dan beter om terug te keren naar het eentalige overzicht en het html-bestand te openen.
2. Copy-paste de Engelse tekst in een kladblokbestand en de Nederlandse tekst in een ander kladblokbestand.
3. Sla de kladblokbestanden op. Zet ze in een UTF-8-indeling.
4. Open LF Aligner. Het volgende scherm verschijnt. De optie ‘txt UTF-8’ staat automatisch geselecteerd en dat is ook de bestandsindeling waarmee wij gaan werken. Klik op ‘next’.
5. Selecteer jouw talen. Klik op ‘next’.
6. Importeer de bestanden volgens taal. Klik op ‘next’.
7. Het programma analyseert nu de bestanden. Als dat gebeurd is, verschijnt het volgende scherm. Klik op ‘next’.
8. Klik op ‘use the graphical editor’ om te controleren of de segmentatie goed verlopen is.
9. De grafische editor verschijnt.
10. Nu zijn er een aantal stappen die je moet ondernemen om een mooi tmx-bestand te krijgen:
- Verwijder de laatste kolom: die bevat enkel informatie en maakt je tmx-bestand onnodig zwaar. Je kunt hem verwijderen via Edit > Delete entire last column.
- Controleer of alle segmenten juist staan: meestal, als het laatste segment juist staat, kun je ervan uitgaan dat alle segmenten juist zijn. Wat ik doe, is hier en daar eens controleren of de Engelse en Nederlandse tekst overeenkomen. Mocht je toch enkele segmenten vinden die niet bij elkaar passen, kun je de bewerkingsknoppen onderaan gebruiken:
- Merge: voeg het segment waarop je staat in de taal waarop je staat samen met het volgende segment.
- Split: deel het segment waarop je staat in de taal waarop je staat in twee.
- Shift up: als er boven jouw huidige segment bijvoorbeeld een leeg vakje staat, kun je jouw segment naar boven verplaatsen om het lege vakje op te vullen.
- Shift down: je verplaats jouw segment naar beneden.
11. Als alles goed is, klik je op File > Safe and Exit. Het onderstaande menu verschijnt. Klik op ja.
12. Vervolgens verschijnt een menu met een overzicht van jouw tmx. Je ziet de talen en een ID. Wat hier belangrijk is, is de ‘note’. Als je de derde kolom hebt verwijderd, moet je de ‘note’ op ‘off’ zetten. Als je ‘note’ op ‘third column’ laat staan, zal jouw vertaalgeheugen als een leeg bestand worden geëxporteerd. Natuurlijk, als je de derde kolom hebt laten staan, mag je de note ook gewoon laten staan op ‘third column’.
13. Dat was het! Je vind jouw tmx terug in een nieuw mapje. Dat mapje staat op de plaats waar jouw bron- en doelbestand ook stonden. Het bestand dat eindigt op .tmx is jouw vertaalgeheugen, dat je nu probleemloos kunt importeren in jouw CAT-tool.
Heb je problemen om jouw tmx-bestand in jouw CAT-tool te integreren of is jouw tmx leeg? Dan heb je waarschijnlijk de ‘note’ in de laatste stap op ‘third column’ laten staan. Let hier dus goed op!